Pepernoten zijn snoepgoed dat rondom Sinterklaas in de Lage Landen wordt genuttigd. Het wordt gemaakt van roggemeel en anijs. De gebruikelijke wijze van opdienen is dat men de pepernoten door de kamer strooit, zodat de kinderen ze kunnen opzoeken. De strooiende arm wijst terug op het oude symbool van vruchtbaarheid, op de boer die zijn akker met zaad bestrooit. Van oudsher werd dit vruchtbaarheidsritueel begin december uitgevoerd, een beetje te vergelijken met het strooien van rijst of confetti, hetgeen tegenwoordig vaak op bruiloften gebeurt. Vroeger werden de pepernoten met muntstukken gemengd, tegenwoordig met suikergoed. Het strooien met munten stamt van een oude legende waarbij de heilige Sint Nicolaas drie jonge meisjes tegenkwam, wier vader de bruidsschat niet kon betalen en zijn dochters dwong om de prostitutie in te gaan. Sint Nicolaas wierp ze toen een hoeveelheid munten toe, waarmee ze alsnog hun bruidsschat konden betalen.
Pepernoten worden vaak verward met kruidnoten, zodat het inmiddels correct is om kruidnoten pepernoten te noemen. Kruidnoten zijn echter veel harder en van een ander soort deeg gemaakt. Kruidnoten worden gemaakt met speculaaskruiden, de smaak lijkt daarom meer op speculaas.
Zie ook: kruidnoten