Desem (zuurdesem, zuurdeeg, natuurdesem) wordt gemaakt van bloem en water. Het is een zogeheten starter, een mengsel waarmee het rijsproces van gebak of brood in gang kan worden gezet. Yoghurt en bier, bijvoorbeeld, kennen ook van dit soort starters.
Helemaal in het begin van zijn broodbakgeschiedenis liet de mens brood rijzen door natuurlijke gisting, waarbij bacteriën in de lucht en de melkzuurbacteriën in het meel zelf het proces op gang moesten brengen. Dit is een lange en moeizame methode. Men kwam er echter achter dat, als je een gedeelte van het brood dat aan het rijzen was bewaarde, je dat weer kon gebruiken om een nieuw brood te laten rijzen. Weer veel later gingen we met z’n allen over op gist – nog sneller en nog voordeliger.
Maar zuurdesem slaat terug: zuurdesembrood heeft een voller aroma en een betere smaak. Bovendien blijft het stukken langer vers dan gistbrood. Het wordt dan ook met de dag populairder.
Zie ook: brood
Franse term: Pain au levain
Duitse term: Sauerteigbrot
Engelse term: Sourdough bread