Maanzaad of blauwmaanzaad is  het zaad van de papaver, verwant aan onze klaproos. Maanzaad bevat slechts een hele kleine hoeveelheid van de actieve stoffen in opiaten en kan dus redelijk veilig gegeten worden. De variant waar opium, morfine en heroïne van wordt gemaakt noemen we ook wel de slaapbol slaapbol (Bot. Papaver somniferum).

In een heleboel keukens is dit zaad niet meer dan een decoratie op het bord of op broodkorst. In sommige landen, zoals Rusland, Oostenrijk en Duitsland wordt er meer intensief gebruik gemaakt van manzaad, vooral in taarten, zoete broodjes en cakes. Ook bij pasta en groente en kan maanzaad erg lekker zijn.
Maanzaad bevat olie, die na lange tijd bewaren ranzig kan worden. De smaak van het maanzaad gaat daardoor sterk achteruit.

Franse term: Graine de pavot
Duitse term: Mohn
Engelse term: Poppy seed